Mobilization – konferencja o technologiach mobilnych - wrażenia

Ledwie tydzień temu byłem na Warsjawie, a tu już następna konferencja: Mobilization.pl, która odbyła się w sobotę w Łodzi. Była to pierwsza edycja konferencji i jeszcze sporo pozostawia do życzenia co do poziomu wykładów, ale miejmy nadzieję, że w przyszłości się to poprawi.

O 9.50 było szybkie powitanie uczestników, parę spraw organizacyjnych i rozpoczął się pierwszy wykład Bartłomieja Zassa na temat programowania Windows Phone Mango. Mimo, że nie jestem fanem rozwiązań tej firmy, byłem pod wielki wrażeniem tej prelekcji jak i prelegenta. Przede wszystkim prezentacja była bardzo dobrze przygotowana, było kodowanie na żywo (które działało), opcja zoom na ekranie, zaznaczanie kursorem elementów na ekranie, pokaz działania telefonu na rzutniku, płynne przełączanie się pomiędzy kodem a prezentacją i jeszcze parę innych fajnych drobnostek. Istny majstersztyk. Jedyne co mi się nie spodobało, to częściowe ucięcie prawej strony ekranu prezentacji (złe wyskalowanie ekranu – można było wcześniej ustawić), i mówienie „na pan/państwo”. Ja wolę luźniejszy sposób prowadzenia prezentacji i zwracanie się „na Ty/Wy”.

Na samej prezentacji najpierw było trochę historii. W 2010 była premiera Windows Phone, ale nie w Polsce (gdyż nie było tłumaczenia na nasz ojczysty język) i oficjalnie nie można było kupić u nas takiego telefonu. Jednak jesienią 2011 pojawił się Windows Phone 7.5 Mango dostępny dla Polaków. Były na prezentacji podane minimalne wymagania sprzętowe, które musi posiadać telefon, aby obsługiwać ten system. Wymagania są dość spore co może wpływać na cenę urządzeń z produktem Microsoftu. Na dniach Nokia ma wypuścić Nokię 800 która ma działać na Windows Phone 7.

Na przedstawiany system można tworzyć oprogramowanie z wykorzystaniem Silverlight 4 czy też XNA (api dla XBoxa). Mango zawiera również Internet Explorer’a 9 (niby ten sam engine co w PC’tach), czyli daje to nam wsparcie dla Html’a 5 i sprzętowej akceleracji graficznej. Bartłomiej pokazywał słynny test FishIETank  odpalany na telefonie i wyglądał dobrze.

Telefony z Windowsem Phone 7 prezentują trochę inne podejście od obecnie popularnych smartfonów. Zamiast w menu wyświetlać ikonki, które uruchamiają poszczególne aplikacje, wprowadzono koncepcję kafelków. Są to takie większe ikonki, które pokazują jakiś stan aplikacji, np. informację, czy przyszły nowe e-maile. I nasze aplikacje (o ile to obsługują) można przypiąć do pulpitu jako taki kafelek. Ciekawe podejście, choć gusta są podzielone na temat tego rozwiązania.

Inną wprowadzoną do systemu koncepcją są Hub’y, czyli integracja informacji z wielu miejsc. Przykładowo w książce telefonicznej pod konkretnym kontaktem możemy mieć zagregowane informacje o danej osobie z facebook’a, linkedin’a gmail’a i innych. Fajna funkcjonalność.

Następnie było na prezentacji już bardziej praktycznie. Prelegent pokazał kilka przykładowych aplikacji i jak można prosto i szybko tworzyć własne. Bartek stworzył na szybko aplikację o konferencji dla Windows Phone 7.5. Pokazał przy tym jak można to robić z poziomu Visual Studio jak i Expression Blend 4. Oba narzędzia dobrze się integrują i synchronizują. Pierwsze służy programistom, a drugie jest bardziej dla grafików i projektantów interfejsów graficznych, ale można w nim również sporo funkcjonalności wyklikać. Jeśli chodzi o licencjonowanie to narzędzia są bezpłatne.

Microsoft udostępnił również (podobnie jak konkurencja) miejsce gdzie można umieszczać i sprzedawać swoje aplikacje, czyli Marketplace. Studenci mogą sobie za darmo konto założyć, osoby prywatne i firmy płacą 100 $ rocznie.

Prezentację uważam za najbardziej udaną i pokazującą najwięcej ze wszystkich prezentacji w jakich uczestniczyłem w ramach tej konferencji. Wystąpienie się przedłużyło, przez co cała agenda się przesunęła o 15 minut.

Kolejną prezentacją na której byłem, było Programowanie Android 3.0 prowadzone przez Krzysztofa Janika. Prezentacja słaba, już na drugim slajdzie były jakieś błędy. Prelegent chciał zrobić małe demo pokazywane z tableta (bo tam działa Android 3.0), ale miał jakieś problemy z kablem. Próbował jeszcze włączyć live streaming (cała konferencja była stream’owana na giwebcast.pl) na rzutniku, by pokazać tablet do kamery. Niestety nie udało się załadować streamingu na komputerze prelegenata :( Dodatkowo Krzysiek często patrzył na slajdy i zadawał dużo pytań publiczności, które nie wnosiły nic do tematu. Bardzo słabe wystąpienie.

Jedyne co wyniosłem z prelekcji to obecność w Androidzie 3.0 czegoś co nazywamy Fragments. Są to jakby miniActivity, które możemy dynamicznie osadzać w innych Activity.

Kolejne wystąpienie było Konrada Hołowińskiego na temat Multiplatform mobile apps. Konrad przedstawił dwa rozwiązania pozwalające pisać raz i uruchamiać aplikację na różnych urządzeniach mobilnych.

Pierwszym omawianym rozwiązaniem było Appcelerator Titanium. Aplikację tworzymy za pomocą JavaScript’u wykorzystując dodatkowo natywne komponenty dla konkretnych platform. Titanium dorzuca później do kodu własny interpreter JS, co zwiększa wielkość aplikacji. Jeśli dobrze zrozumiałem, to od pewnego czasu produkt ten używa statycznej analizy i kompilacji kodu, generując kod natywny dla danej maszyny. Zdecydowano się na taki krok ze względów wydajnościowych, ale przez to pojawiały się przez jakiś czas wycieki pamięci.

Titanium wspiera Androida, iOSa i BlackBery (nie w pełni). Dzięki  kompilacji do natywnego kodu, aplikacje przyjmują wygląd platformy na której są uruchamiane. Pojawiają się przez to często różnice w wyglądzie na innych urządzeniach, co zostało pokazane podczas prezentacji na emulatorach iPhone’a i Androida. Mamy również dostępne darmowe jak i płatne plugin’y rozszerzające możliwości dostarczane przez Titanium.

Następnie było o konkurencyjnym rozwiązaniu PhoneGap, które wspiera więcej (bo aż 6) platform. Tutaj piszemy w HTMLu 5, JavaScript’cie i CSS3. Produkt jest typu open-source i wszelkie plugin’y są rozwijane przez społeczność.

PhoneGap jest uruchamiany w natywnym silniku JS danego urządzenia. Daje on jednak też dostęp do większości funkcjonalności dostępnych w smartfonach, za pomocą „zmostkowania” ich do JS. Podejście to ma swoje wady jak i zalety. Wadą jest brak wsparcia dla wielowątkowości i wolniejsze działanie od aplikacji tworzonych w Titanium, lub natywnie. Za to naszą aplikację możemy uruchomić w przeglądarce i podejrzeć cos się dzieje np. za pomocą FireBug’a.

Z ciekawostek, to PhoneGap zostało ostatnio przejęte przez firmę Adobe, które się stara zaistnieć na rynku urządzeń mobilnych. Zobaczymy co z tego wyjdzie.

Na konferencji miałem okazję poznać Tomka Dziurko. Po prezentacji Konrada poszliśmy na obiad i po nim chcieliśmy pójść na Advanced layouts on the Android battlefield. Jacka Niedzwieckiego, ale chwilkę się spóźniliśmy, a sala była wypchana po brzegi. Alternatywny wykład o Windows 7 nas nie interesował, więc se posiedzieliśmy w holu konferencji.

Następnie miał być wykład o Androidzie i SmartTV, ale prelegent nie przyjechał. W jego miejsce wrzucono Testowanie w Systemie Android Marka Defecińskiego. Marek był jednym z organizatorów konferencji i prowadzi Blog Progamisty Android. Marek jest niespełnionym fanem testów. Swoją opowieść zaczynał od J2ME, w której sam miałem przyjemność się sprawdzić. I rzeczywiście potwierdzam, że o testowaniu w J2ME nie ma co mówić.

Później już było o Androidzie i testowaniu funkcjonalnym za pomocą robotium. Projekt się reklamuje jako Selenium ale dla Androida i działa na emulatorze Androida. Prelegent nie był jednak do końca zadowolony z tego rozwiązania.

Innym ciekawym, omawianym projektem był Robolectric. Jest to framework do testów, który za pomocą Javassist podmienia to co siedzi w android.jar. Dzięki temu możemy nasze testy odpalać na komputerze, działa refaktoryzacja i jest to szybkie.

Było jeszcze wspomniane o android-mock i paru innych frameworkach do testowania. Niestety Marek nie pokazał żadnych przykładów, zrzucając winę na aktualizacje maven’a. Brakuje mu jeszcze oswojenia z publiką i rozluźnienia podczas prowadzenia prezentacji. Na problem suchego gardła polecam wodę z cytryną przed i w trakcie prezentacji (powoduje wydzielanie śliny) jak i unikania słodyczy oraz nadmiernego picia wody (wysusza gardło). Ponadto bujanie się na boki jest trochę denerwujące / rozpraszające dla słuchaczy. Niestety pewność na tego typu wystąpieniach można wyćwiczyć jedynie występując.

Następne prelekcje były dla mnie mniej interesujące. Spotkałem na konferencji Pawła Zubkiewicza, którego znam dzięki WrocJUG. Jako, że Paweł jest z Wrocławia, postanowiłem się zabrać z Nim i innymi pracownikami QNH do domu, gdyż powrót autobusem o 21.35 z Łodzi jakoś mi się nie uśmiechał.

W drodze powrotnej nie mogło się obejść bez niespodzianek, mianowicie klocki hamulcowe się starły i musieliśmy się zatrzymać. Na całe szczęście wylądowaliśmy w miejscowości Szadek, a nie gdzieś w lesie. Dobrą pizze tam mają i gdyby nie ta awaria nigdy bym się tam nie pojawił. Pomoc drogowa zawiozła nas z powrotem do Łodzi i tam już czekał na nas samochód zastępczy, którym dojechaliśmy do Wrocławia.

Podsumowując, jak na pierwszą edycję konferencji, organizacja wypadła dobrze. Były dostępne przekąski w postaci kanapek i jogurtów (świetny pomysł) jak i kawa / herbata. Jedna sala była trochę mała, przez co nie chciałem się dociskać na jeden wykład. Na krzesełkach konferencyjnych były fajne podkładki przyczepiane do krzesła rzemykiem, na których się wygodnie notowało. Trzeba jedynie poziom prezentacji podnieść i będzie cacy.

Warsjawa 2011 już za nami

W minioną sobotę (15.10.2011) odbyła się Warsjawa 2011. Konferencja ta jest organizowana przez te same osoby co Confitura z tym że ma ona charakter warsztatowy. Ja postanowiłem wziąć udział w ścieżce dotyczącej GWT gdyż ostatnio trochę pokodziłem w tej technologii i chciałem uzupełnić / usystematyzować swoja wiedzę. Ale od początku.

Konferencja rozpoczęła się chwile po 9.00 słowem wstępnym organizatorów. Chwile później poszliśmy już do sal gdzie miały być warsztaty. Sala była trochę mniejsza niż przewidziane 60 uczestników, więc było ciasnawo, ale przyjemnie. No i ilość podłączonych komputerów do sieci elektrycznej musiała się skończyć wysadzeniem korków. Trzeba było kilka przedłużaczy spiąć ze sobą i ukraść prąd z korytarza, aby muc w ogóle rzutnik prowadzącemu  uruchomić. Wysadzenie korków jest rzeczą, której można się spodziewać, ale zbytnio nie ma się jak przed tym zabezpieczyć. No chyba że ktoś ma generator prądotwórczy pod ręką i mógłby udostępnić :P

Warsztaty rozpoczęły się więc o 9.45. Po krótkim wprowadzeniu utworzyliśmy przykładową aplikację i zaczęliśmy zabawę. Niestety prowadzący założył, że będzie Wi-Fi i że będzie działać. Niestety było to błędne założenie, co trochę rozwalało pracę. Przykład ten pokazuje, że przygotowanie prezentacji / warsztatu nie jest sprawą trywialną i że należy się zabezpieczyć na ewentualność braku dostępu do Internetu i wszelkie inne problemy. Całe szczęście pojawiłem się chwilę przed konferencją i zdążyłem jeszcze uruchomić skrypty konfigurujące środowisko, dzięki czemu mogłem wykonywać początkowe ćwiczenia. Poniżej przedstawiam garść interesujących informacji o GWT, które wyniosłem z warsztatu.

Moduł GWT dzieli się na client server i shared. Widać to w nazwach pakietów w naszym module. Klasy umieszczone w pakiecie shared są współdzielone przez client i server. To co jest umieszczone w client i shared jest tłumaczone na JavaScript, więc nie może zawierać / używać tego co nie jest przetłumaczalne na JS. Inaczej dostaniemy błędy kompilacji typu: No source code is available for type <nazwa_klasy> did you forget to inherit a required module?. Trzeba wtedy sprawdzić, czy wskazywana klasa jest osiągalna w client lub shared.

W GWT jest coś takiego ciekawego jak SafeHTML. Chroni on przed atakami Cross-Site-Scripting (XSS). Było tylko o tym wspomniane i z pewnością trzeba kiedyś temat zgłębić.

Inna ciekawostką są klasy rozszerzające SelectionScriptLinker. Definiują one, w jaki sposób ma być generowany kod JS przez kompilator. I tak IFrameLinker generuje kod GWT ładowany w osobne znaczniki <IFRAME>. Inna klasa SingleScriptLinker generuje pojedynczego JavaScript’a, a CrossSiteIframeLinker umożliwia ładowanie skryptów z różnych lokalizacji. To ostatnie przydaje się, gdy deploy’ujemy aplikację na wielu serwerach.

Chcąc skorzystać z wybranego Linker’a musimy dodać odpowiedni wpis w pliku konfiguracyjny modułu (*.gwt.xml). I tak Chcąc skorzystać z CrossSiteIframeLinker dopisujemy:

<add-linker name="xs"/>

Dla SingleScriptLinker jest to:

<add-linker name="sso"/>

Wszystkie linkier’y należą do modułu core w GWT. Chcąc sprawdzić co jest domyślnie włączone i co jeszcze można włączyć, należy poczytać zawartość pliku Core.gwt.xml.

Na warsztacie dowiedziałem się w końcu jak z Developer Mode skorzystać. Wcześniej o nim coś słyszałem ale nie wiedziałem dokładnie jak działa. Najlepiej przygotować sobie projekt z poziomu Eclipse’a: File -> New -> Web Application Project. Dzięki temu mamy możliwość skorzystania z plugin’a GWT do Eclipse’a.

Wybierając opcję GWT Compile Project wtyczka kompiluje aplikację i tworzy konfigurację uruchomieniową dla Eclipse’a. Możemy również sobie wybrać ile kompilator na wypisywać na konsole podczas kompilacji, oraz jak ma wyglądać JS po kompilacji (Pretty, Obfuscated, Detailed)

O dziwo zaimportowanie projektu, utworzonego przez skrypt webAppCreator dostarczany wraz z GWT, nie pozwala nam korzystać z tego dodatku. Po udanej kompilacji możemy uruchamiać naszą aplikację w Development mode.

Wybieramy przeglądarkę i już można się nacieszyć nasza aplikacją. Zaletą jest to, że nie musimy za każdym razem rekompilować całej naszej aplikacji, tylko wciskamy F5 w przeglądarce. Pewnie są jakieś ograniczenia na to, co się automatycznie odświeża a co nie - kwestia dowiedzenia się.

Ciekawą funkcjonalnością jest możliwość logowania na konsolę po stronie klienta. Służy do tego moduł Logging. Aby go uaktywnić, należy w pliku konfiguracyjnym modułu dodać następujący wpis:

<inherits name="com.google.gwt.logging.Logging"/>

Ważne jest aby umieścić go przed naszym Entry Point’em!!! Ja umieściłem za i się męczyłem kilka godzin czemu nie działa.

I już możemy logować:

logger.info("onModuleLoad()");
logger.log(Level.WARNING, "warning");
logger.log(Level.INFO, "info");

Trzeba pamiętać, aby dołączyć standardową bibliotekę javową: java.util.logging.Logger. Efekt widać na konsoli w Eclipse:

Sun Oct 16 19:20:33 CEST 2011 LogowanieEntryPoint
INFO: onModuleLoad()
Sun Oct 16 19:20:33 CEST 2011 LogowanieEntryPoint
WARNING: warning
Sun Oct 16 19:20:33 CEST 2011 LogowanieEntryPoint
INFO: info

Jak i w przeglądarce:

Inną ważna rzeczą jest przyspieszanie kompilacji projektu. Niestety kompilacja do JS trwa długo i dodatkowo jest generowany kod na 6 przeglądarek. Warto dla celów development’u ograniczyć kompilację do jednej przeglądarki. I tak aby generować kod dla Firefox’a należy w pliku konfiguracyjnym moduł dodać następująca linijkę:

<set-property name="user.agent" value="gecko1_8"/>

Warto wiedzieć, że wpisy te są zdefiniowane w UserAgent.gwt.xml.

Tyle mniej więcej było do przerwy obiadowej. Około 13.45 zaczęły przychodzić pierwsze Pizze. Było ich sporo i co jakiś czas dochodziły nowe. Można było się spokojnie najeść, bo pod koniec przerwy widziałem jeszcze niedojedzone kawałki. Jako że przed przerwą budowanie aplikacji nie chciało mi działać, uniemożliwiało mi to aktywne uczestnictwo w warsztatach. Postanowiłem więc (nie ja jeden) przenieść się na ścieżkę wykładową.

Najpierw Koziołek mówił na temat tego jak jeszcze można wykorzystać biblioteki testowe. Otóż ułatwiają one nam budowanie walidatorów danych (np. otrzymanych od klienta). Tutaj Bartek pokazywał jak skorzystać z TestNG.

Inna ciekawostka to zastosowanie Mockito w kodzie produkcyjnym. Da się i jest to przydatne, gdy wiemy, że jakaś funkcjonalność dojdzie w niedalekiej przyszłości, ale jeszcze nie wiemy co to de facto będzie. W tym momencie możemy sobie zbudować interfejs taki, jak będzie nam potrzebny i go zmockować, aby zwracał nam domyślne wartości. Jak już będzie wiadomo co / jak należy to poprawnie zaimplementować, to wyrzucając mocka podpinamy konkretną implementację. Ciekawe rozwiązanie, choć dla niektórych może to być zbyt kontrowersyjne.

Na koniec było jeszcze o DbUnit. Dzięki tej bibliotece możemy zasilać naszą bazę nowymi danymi, np. wraz z kolejnymi release’ami naszej aplikacji. Nie musimy w tym momencie utrzymywać skryptów SQLowych (co jest kosztowne i trudne), a przygotowanie danych można zrzucić na klienta dając mu do ręki Excela.

W ogólności zaletą zastosowania opisywanych bibliotek jest minimalizacja ilości naszego kodu, bo więcej naszego kodu = więcej błędów. Opisywane biblioteki są przetestowane przez duże grono użytkowników, a gdy nasz kod jest mniejszy to łatwiej znaleźć w nim ewentualny błąd. Dodatkowo wykorzystanie TestNG powoduje powstawanie programów samotestujących się.

Na koniec został wykład Jacka Laskowskiego. Jacek opowiadał o TomEE czyli starym Tomcat’ie rozszerzonym o kilka bibliotek (CDI – OpenWebBeans, EJB – OpenEJB, JavaMail, OpenJPA, JSF – MyFaces, JTA - Geronimo Transaction) i certyfikat serwera aplikacji. Czyli mamy nowe narzędzie, które obsługujemy jak stare, a daje nam kilka dodatkowych możliwości. Wcześniej mogliśmy dołączyć dodatkowe moduły ręcznie.

Po omówieniu teoretycznym, Jacek pokazał kilka sztuczek z NetBeans’em i TomEE i jak można szybko wystartować z nowym narzędziem. Niby żaden przełom, ale myślę, że nowy Tomcat pomoże zacząć nowicjuszom współpracę z nim. Sporą cześć tego co była na wykładzie można przeczytać na blogu Jacka, a pewnie jeszcze jakieś uzupełnienia się pojawią. Samo prowadzenie prezentacji jak zwykle na dobrym poziomie.

Na koniec były jeszcze podziękowania dla sponsorów / organizatorów i losowanie nagród. Jak zwykle zostało wylosowane sporo osób, które już poszły do domu. Chyba warto w końcu napisać prostą maszynę losującą, gdyż podobny problem z nagrodami pojawia się na innych konferencjach.

Podsumowując organizacyjnie po za wifi i prądem nie było się do czego czepiać. Pizzy było wystarczająco, napojów troszkę mniej, a i tak super że były. Szkoda trochę, że warsztat z GWT trochę nie wyszedł (problemy z netem i skryptem budującym), ale na szczęście można było alternatywnie pójść na wykłady. No cóż trzeba będzie samemu bardziej usiąść do tej technologii i się pobawić.

Połączenie Androida z lokalnym servletem

Ostatnio miałem za zadanie skomunikować Androida z własnoręcznie napisanym serwletem. Przykładów w necie można znaleźć pełno, jak się prosto połączyć z Internetem i ściągnąć dowolny dokument czy grafikę. Jest to prosta rzecz o ile pamiętamy o kilku sprawach.

Po pierwsze to należy zmodyfikować nieco plik AndroidMainfest.xml dodając następujący wpis:

<uses-permission android:name="android.permission.INTERNET"/>

Teraz już kod odpowiedzialny za połączone z Internetem powinien już działać. Nie będę go prezentował, bez problemów znajdziecie. Ja tymczasem chciałem się połączyć z własnym Serwletem (osadzonym na Tomcat’cie), uruchomionym na tym samym komputerze co emulator telefonu. No i tutaj zaczęły się schody.

Pierwszy pomysł jaki przychodzi do głowy, to magiczny adres IP: 127.0.0.1. Niestety dla emulatora i telefonu oznacza to tą samą maszynę, czyli emulator / telefon. Po krótkim namyśle skorzystałem z adresu IP mojego komputera. Działa, ale nie byłem z tego zadowolony, gdyż w tym momencie stawało się to nietestowalne, w przypadku uruchomienia na innej maszynie.

Próbowałem również skorzystać z adresu IP routera, który dzieli mi Internet w mieszkaniu. Niby już się tam cos łączył, ale timeout leciał. Prawdopodobnie coś źle skonfigurowałem. Szukając po komunikatach wyjątków, w końcu natrafiłem na super rozwiązanie (niestety piszą ten post nie mogę odnaleźć źródła), na które w życiu bym sam nie wpadł.

Chcąc się połączyć z emulatora Androida na komputer na którym obecnie jest ten emulator uruchomiony, należy skorzystać z IP: 10.0.2.2. Dzięki temu łatwiej odpalić aplikację na innym komputerze. Zastosowanie tego adresu, powoduje że po stronie serwera, będziemy widzieć nasze żądania jako pochodzące z 127.0.0.1. Natomiast żądania wysyłane na adres IP naszego serwera, będą miały źródło takie samo, na którym stoi serwer.

Życzę więc miłego kodowania i bezproblemowych połączeń między emulatorem a testowym serwisem. Mi dojście do tego zjadło sporo czasu.

Confitura pełna wiedzy – wrażenia po konferencji

W sobotę 11 czerwca odbyła się w Warszawie największa darmowa konferencja javowa w Polsce: Confitura, zwana wcześniej Javarsovią. Na początku wielkie podziękowania dla organizatorów, wolontariuszy i sponsorów, za chęć organizacji i wsparcia tejże inicjatywy. Ale od początku.

Do Warszawy przybyłem w piątek wieczorem, aby być wypoczętym na konferencji. W sobotę byłem na miejscu o 8.30, szybka rejestracja, obchód po stanowiskach sponsorskich, spotkanie znajomych…

O 9.15 członkowie kapituły oficjalnie rozpoczęli Javarsovie Confiturę. Pierwszy wykładzik był sponsorski na temat KeyNote. Prowadzący mówił bardzo cicho i monotonnym głosem, no ale płaci to niech ma :P Był to dobry czas na rozwiązanie konkursów, przygotowanych przez sponsorów. Pod koniec już wyszedłem i chciałem się napić czegoś. Niestety obsługa cateringowa stała, ale napoje czekały dopiero na przerwę kawową co mnie się niezbyt spodobało.

W tym roku zestaw uczestnika był troszkę uboższy niż rok wcześniej. Zamiast materiałowej i ekologicznej torby (używam do dziś) była papierowa i brakowało mi notesika (na szczęście się przed tym zabezpieczyłem). Nie ma jednak na co narzekać, gdyż konferencja jest w pełni bezpłatna i nie można wymagać nie wiadomo jakich gadżetów. Nie to jest najważniejsze, gdyż nie po gratisy przyjechałem.

O 10.35 zaczęły się pierwsze wykłady. Ja się udałem na Aspekt bezpieczeństwa w tworzeniu aplikacji internetowych Jakuba Koperwasa. Prelegent zaprezentował popularne ataki na aplikacje webowe (jak SQL Injection) jak i mniej popularne (jak CSRF). Wspomniał on również o inicjatywie OSWAP, dzięki której można się pobawić w hakowanie.

Było też o sposobach, jak można się bronić przed różnymi atakami. Przede wszystkim należy nie przestawać myśleć i nie ufać ślepo framework’om. Powinniśmy walidować dane, a nie formularz, gdyż dane do naszej aplikacji mogą spływać różnymi drogami – nie tylko poprzez żądanie http, ale także z innych serwisów, aplikacji, z telefonów... W celu walidacji danych może nam pomóc BeanValidation JSR-303, za pomocą którego można zdefiniować, jakie ograniczenia powinny mieć nasze dane.

Warto również znać różnice pomiędzy używanymi framework’ami i bibliotekami, Przykładowo GWT traktuje tekst jako zwykły tekst, natomiast ExtGWT, jako html. Dzięki temu tworząc przycisk z tekstem <b> text </b> w tym pierwszym dokładnie taki napis zobaczymy na ekranie, a w przypadku ExtGWT dostaniemy przycisk z pogrubionym tekstem.

Kolejnym rodzajem omawianego ataku była kradzież sesji. Można się przed tym bronić, dodając do każdej akcji jednorazowy RequestId, który jest później unieważniany. Można z palca to naklepać, lub jeśli korzystamy z Seam’a, wykorzystać znacznik <s:token>. Można również monitorować czy na pewno uprawniony użytkownik korzysta z danego klucza sesji. Można dodatkowo monitorować MAC i IP, a także używaną przeglądarkę. O ile IP może się czasem zmienić (zależy jakiego mamy dostawcę Internetu), to już zmiana przeglądarki może być podejrzana. Wszystko również zależy od krytyczności naszej aplikacji. Jak by się trzeba było co kilka minut logować na facebook’a, to by ludzie przestali się z niego korzystać. Również warto przesyłać ciasteczka po https. Prelegent na koniec polecał przeczytanie 12 rules for developing more secure Java Code.

Prelegent opowiadał jeszcze o kilku ciekawych rzeczach. Przekazał w ten sposób sporo wiedzy słuchaczom. Może trochę mi brakowało przykładów, ale przy takim czasie prezentacji ciężko je zaprezentować. No i nie było czasu na dogłębne analizowanie omawianych problemów. Prelegent mówił szybko, ale zrozumiale i nie dało się spać. Wykład mi się podobał.

Później była przerwa kawowa. Następnie chciałem iść na Tomasza Skutnika i prezentację: Gdzie jest moja tabela? Czyli jak sobie radzić w Javie i SQL gdy zmienia się schemat bazy danych. Kolega Szymon mnie jednak odwiódł od tego zamiaru i wylądowaliśmy na prezentacji Patrycji Węgrzynowicz, pt. Patterns and Anti-Patterns in Hibernate. Patrycja już kilka krotnie występowała z tą prezentacją na innych konferencjach, w tym na 33deegre i GeeCon’ie. Nawet slajdy zawierały na końcu informacje o pierwszej z wymienionych konferencji.

Prelegentka wzięła na warsztat przykładowa aplikację CaveatEmptor z książki Java Persistence with Hibernate – biblii do Hibernate’a napisanej przez jej twórców. Pokazując kawałek kodu, Patrycja pytała publiczność, czy wiedzą, gdzie jest błąd. Znalazł się ktoś z sali, kto dobrze trafił, co się nie zdarzało na poprzednich wystąpieniach. Jak się okazało, nawet twórcy Hibernate’a mogą się czasem pomylić w pracy ze swoim narzędziem. Z ciekawszych rzeczy, co zapamiętałem, to użycie metody Collections.unmodifableList(), która zwraca jedynie wrappera na oryginalną kolekcję. I w zależności od implementacji getterów i setterów, możemy sobie coś zepsuć. Wykład całkiem, całkiem, tylko te częste eeee… i yyyyyy… Patrycji powodowały, że już się go tak przyjemnie nie słuchało.

Kolejnym wykładem na jaki się udałem, to Jak wycisnąć maksimum z testów? Bartka Majsaka. Było trochę o testach integracyjnych i akceptacyjnych. Prelegent wspominał o takich rozwiązaniach jak Tumbler (wspomaga pisanie w stylu BDD) Cargo (wspomaga konfiguracją i deploy'em w różnych kontenerach) i Arquillian (do testowania kodu osadzonego w kontenerze). Praktyczny przykład z tym ostatnim nie zadziałał, prawdopodobnie z powodu problemów z netem.

Dalej było o Selenium / WebDriver. Bartek testował za jego pomocą funkcjonalność na github'ie. Mianowicie po wciśnięciu T, można wyszukiwać pliki z danego projektu. Istnieje również możliwość eksportu z Selenium do JUnit’a 4, ale to się i tak nie kompiluje i w ogóle nie działa. Można to jednak poprawić (tudzież ręcznie napisać) i wtedy można uruchamiać testy bezpośrednio z ulubionego IDE.

Było jeszcze trochę o BDD i jak można ładnie DSL’e w Groovy’m wykorzystać. Warto również w trakcie build'ów z maszyn wirtualnych korzystać, jeśli musimy przeprowadzać testy w zróżnicowanych środowiskach uruchomieniowych. Prelegent próbował jeszcze coś tam pokazać, za znów nie zadziałało z winy sieci. Spodobała mi się idea nagrywania screencast'ów z testów akceptacyjnych, które to później można wykorzystać, do zbudowania prezentacji pokazującej funkcjonalność produktu.

Następnie był obiad. Tym razem trzeba było sobie za niego zapłacić (nie było tak fajnie jak rok temu) a i tak jakiś wypaśny nie był: zupka, sałatka, kanapka i jabłko. Później był wykład sponsorski, czyli jak zwykle…

Następnie udałem się na Re-fuck-toryzacja czyli sprowadzanie sp****go kodu na właściwe tory Pawła Lipińskiego. Chciał on swoim wystąpieniem udowodnić, że jeszcze potrafi programować… W trakcie prezentacji było krótkie ogłoszenie od organizatorów, że właśnie odholowują źle zaparkowane samochody. Ktoś wybiegł z sali...

Paweł wziął pod lupę open source’owy projekt e-commerce OFBiz Pokazywał w jaki sposób przeprowadzać bezpieczne refaktoryzacje. Da się, nawet bez posiadania testów. Nie odpalał jednak na końcu aplikacji, więc nie wiadomo czy wyszło:P

Trochę czasu zabrakło na pokazanie wszystkiego, a im dalej, tym ciężej było śledzić co się dzieje w kodzie. Na koniec był jeszcze zabawna piosenka o refaktoryzacji przygotowana przez autora.

Kolejną prezentacją, na której byłem, było Zastosowanie przetwarzania asynchronicznego w aplikacjach Tomka Łabuza. Testował on obciążenie aplikacji i pokazywał, jak się ona zachowuje przy przetwarzaniu synchronicznym jaki i asynchronicznym. Prelegent mówił również, kiedy warto zastosować takie rozwiązanie w naszej aplikacji.

Następnie była przerwa kawowa i losowanie nagród od sponsorów. Ja wygrałem otwieracz do piwa z funkcją pendrive’a i 2 bilety do kina. Tak więc można powiedzieć, że losowanie nie było ustawione, ale i tak wolałbym Xbox’a :P

Ostatnią prezentacją w której miałem możliwość uczestnictwa było: Pisz po pijaku, przeglądaj na trzeźwo Piotra Przybylaka. Tu również były nagrody dla aktywnych uczestników, tylko że w postaci piwa lub gorzkiej żołądkowej. W końcu tytuł prezentacji zobowiązuje :)

Prezentacja była o sposobie, w jaki działa nasz mózg i czy da się to jakoś wykorzystać. Można się przełączać pomiędzy rożnymi trybami jego pracy, np. za pomocą alkoholu, spaceru, pisaniu czegoś na kartce zaraz po przebudzeniu… Chcąc wykorzystać dwa tryby pracy mózgu, można stosować pair programing, gdyż wtedy kierowca skupia się na pisaniu linijek kodu, a pilot o tym nie myśli, ale ma za to obraz całości.

Dobre może być również odwrócenie problemu. Chcesz się nauczyć pisać dobry kod? Napisz jak najbardziej brzydki, zagmatwany i niezrozumiały kod. Prelegent wspominał jeszcze o modelu kompetencji braci Dreyfus, Shu Ha Ri, kryzysie pielęgniarek w stanach i o powstawaniu nowych neuronów w mózgu. Podobno szczurom w warunkach laboratoryjnych nowe neurony się nie rodzą (no bo i po co?), ale kto wie jak to w rzeczywistości jest...

Generalnie na wykładzie było sporo śmiechu i sporo braw. Było lekko i przyjemnie. Idealny wykład na końcówkę konferencji. Brawo.

Później było tylko zakończenie konferencji. Podziękowania dla organizatorów, wolontariuszy i sponsorów. Było jeszcze losowanie przygotowanych nagród, ale już na nic się nie załapałem. Liczba osób, które potwierdziły rejestracje to 742, ale wiadomo – ktoś jeszcze nie dojechał, ktoś jeszcze doszedł, wiec trochę ciężko przybliżyć rzeczywistą liczbę uczestników.

Po confiturze udałem się jeszcze pod PKiN na piwko z Szymonem. Ja jeszcze zostałem na niedziele w Warszawie. Wracając pociągiem rozwiązywałem jeszcze jedno zadanie konkursowe firmy OutBox. Musze przyznać, ze bardzo ciekawy konkurs (tzn. treść tego co trzeba zrobić, a właściwie gdzie ją znaleźć). We wtorek było ogłoszenie wyników, ale niestety nic nie wygrałem.

Podsumowując konferencję, to wypadła ona trochę słabiej od zeszłorocznej edycji. Wydaje mi się, że wcześniej wykłady były na trochę wyższym poziomie (albo to ja się czegoś w ciągu roku nauczyłem). Było ciężko się przemieszczać pomiędzy salami (co nie jest dziwne przy tej liczbie uczestników), co skutkowało spóźnieniami na prelekcje. Przerwy mogły by być trochę dłuższe, a napoje dostępne non stop. Więcej niedociągnięć się nie dopatrzyłem i za rok będę starał się znów wziąć udział w tej konferencji.

Zmiana nazwy pakietu w projekcie Android'owym w IDEA

W jednym z ostatnich wpisów: Inne podejście do przechowywania danych w systemie Android, z wykorzystaniem db4o i NetBeans 6.9 wspominałem o użyciu IntelliJ IDEA w celu sprawdzenia jak sobie radzi z aplikacjami android’owymi. I rzeczywiście wsparcie jest lepsze. Póki co to natrafiłem tylko na dziwne zachowanie jeśli chodzi o zmianę nazwy pakietu. Mianowicie po wybraniu pakietu i Refactor -> Rename (Shift + F6) wyskakuje mi poniższy monit:

Z początku trochę mnie zdziwił komunikat. Patrząc tylko na przedostatnią linię, nie rozumiałem intencji. Przecież pakiet jest utożsamiany z katalogiem, więc o co chodzi? Bliższe wczytanie się w komunikat, już wyjaśnia co się dzieje. Otóż IDEA umieszcza pliki automatycznie generowane (takie jak klasa R) w osobnym katalogu (/gen). Niezależnie od wybranej opcji (po za Cancel oczywiście) zmieniana jest nazwa katalogu zawierającego nasze pliki źródłowe. Przy wyborze Rename package, dodatkowo zostanie zmieniona nazwa podkatalogu /gen, gdzie są generowane automatycznie pliki projektu (np. klasa R).

Teraz przy próbie uruchomienia (Shift + F10) aplikacji wyskakuje okienko do edycji konfiguracji.

Możemy w tym momencie olać ten ekran i samemu poprawić ścieżki do naszych aktywności w pliku AndroidManifest.xml. Całe szczęście, że IDEA podświetla na czerwono błędne klasy, umieszczone w plikach XML-owych. O takiej funkcjonalności w NetBeans’ie można tylko pomarzyć.

Kilkakrotne próby powtórzenia tej czynności, uświadomiły mi, że środowisko nie zawsze tak samo wszystko modyfikuje. Raz musiałem w jakimś pliku konfiguracyjnym coś grzebać, a ostatnio nawet udało się odpalić od razu aplikację. Czyżby to było adaptacyjne środowisko programistyczne? Jeśli tak to jestem pod wrażeniem.

Podświetlanie wystąpień zmiennych w kodzie w Eclipse

Jakiś czas temu mój Eclipse zwariował i nie chciał podświetlać wszystkich wystąpień zmiennych w kodzie Javy, gdy na jakiejś zmiennej był ustawiony kursor. Moja praca stała się bardziej uciążliwa, gdyż trudniej mi było przeczytać / zrozumieć nie swój kod.

Jako że nie znam dokładnie środowiska, chwilę się naszukałem co może być nie tak. Wszystko można zmienić w menu Window -> Preferences -> Java -> Editor -> Mark Occurrences.

Warto mieć tu wszystko włączone, aby widzieć co gdzie w kodzie występuje. Przykład poniżej:

Kursora bezpośrednio nie widać, ale proszę mi wierzyć, że jest on ustawiony na obiekt separator w linii 14. Dzięki temu w linii 16 widzimy podświetlenie tej samej zmiennej.

Podsumowując powiem jeszcze, ze pisząc ten post zrozumiałem, dlaczego w pewnym momencie to podświetlanie mi zniknęło. Otóż chcą sobie przypomnieć skrót klawiaturowy do wyświetlania Outline’a aktualnej klasy w oknie z kodem, omyłkowo wcisnąłem Alt + Shift + O, co jak się okazało wyłącza podświetlanie tych zmiennych. Natomiast skrót do wyświetlania Outline’a klasy (czyli zawartości) to Ctrl + O. Podwójne wciśnięcie tej kombinacji, to wyświetlenie całej zawartości klasy, wraz z klasami bazowymi.

Tyle na dziś.

Żródło:
Eclipse: Mark Occurrences for Quick Visual Help

Wrażenia po konferencji GeeCON cz.2 (Conference Day II i Community Day)

Wrażenia z pierwszego dnia konferencji opisałem już w poprzednim wpisie: Wrażenia po konferencji GeeCON: Conference Day I. W piątek (Conference Day II) jakoś ciężko mi było się wcześnie rano zebrać. Jako że znów początkowo musiałem być na stoisku firmowym, nie uczestniczyłem w porannych wykładach.

Pierwszy wykład na który dotarłem to była prelekcja: Eugene’a Ciurana The No-Nonsense Guide to Hadoop and HBase in Enterprise Apps. Autor opowiadał o framework’u Hadoop, który skupia w sobie sporo innych ciekawych technologii, wspomagających rozproszenie systemu. Było dużo wiadomości, ale bez konkretów. Trochę dokładniej było o bazie HBase podobnej do BigTable od Google. Na koniec prelegent namawiał do pracy w swojej firmie i sporo oferował, za polecenie pracownika.

Później był obiad, dokładnie taki jak wczoraj. Część uczestników zamiast niego poszła gdzieś indziej zjeść.

Następnie udałem się na prezentację Marka Matczaka pt. 10 common pitfalls when using Hibernate, z którym mam przyjemność współpracować. Słyszałem również tą prezentację kilka dni wcześniej i dokładnie wiedziałem o czym będzie. Marek pokazał pułapki na jakie można się natknąć używając Hibernate’a. Ciekawa prezentacja poparta przykładami z życia. Po prelekcji grupka ludzi otoczyła Marka, zasypując go pytaniami. Sporo ludzi nie zrozumiało idei session-per-conversation, czyli wzorca przydającego się w aplikacjach, gdzie mamy kilka kroków w jakimś procesie, jak np. bookowanie biletów lotniczych. Warto wówczas zacząć sesję Hibernate’ową na początku procesu rezerwacji biletu, a zakończyć ją, gdy już będzie zapłacone. Rozwiązanie takie jest zaimplementowane we framework'u Seam.

Następnie poszedłem na Anton’a Arhipov’a Bytecode for discriminating developers. Początkowo było o drzewach AST, czyli krótkie wprowadzenie do kompilatorów. Muszę przyznać że slajdy były bardzo ładnie przygotowane, zwłaszcza te pokazujące operacje wykonujące się na stosie. W ogólności jest 256 słów kluczowych w maszynie wirtualnej Javy, i praca z bytecode’m nie jest taka straszna dzięki narzędziom javap (do podejrzenia kodu JVM) i Javassist (do modyfikowania kodu w locie). Później trochę przysnąłem i obudziłem się pod koniec. Anton jest współautorem narzędzia JRebel, służącego do szybkiego redeploy’a naszych aplikacji, bez konieczności restartowania serwera. Szkoda, że rozwiązanie jest płatne:/

Następnie wybór prezentacji był bardzo ciężki i w końcu poszedłem na Andres’a Almiray’ego z prezentacją Polyglot Programming. Prelegent porównywał jave, groovy’ego, scalę, i clojure. Mi to trochę przypominało onanizm składniowy. Może przykłady były źle dobrane do tego, aby pokazać przewagę pewnych języków nad innymi? Później autor pokazał, że można łączyć te języki ze sobą.

Na koniec poszedłem jeszcze na prezentację dra Jim’a Webber’a pt. A programmatic introduction to Neo4j. Prześmieszny koleś i na scenie robił niezłe show. Biegał, rzucał żartami i cieszył się jak publiczność atakowała go pytaniami. Co do wykładu, to najpierw ogółem opowiadał o NoSQL, że coraz więcej danych przechowujemy i że są one coraz bardziej skomplikowane. Najpierw kilka godzin modelujemy nasze dane, rozpisujemy relacje, tworzymy bazę danych, a na koniec i tak robimy denormalizację, bo nasza baza nie wyrabia. Jim podał dobre przykłady, gdzie można wykorzystać bazy grafowe. Porównał szybkość wyszukiwania naszych przyjaciół w typowym serwisie społecznościowym. Przewaga Neo4j w stosunku do relacyjnej bazy danych była tutaj miażdżąca. Jim polecał ściągnięcie tutoriala o Neo4j z github’a: https://github.com/jimwebber/neo4j-tutorial.

Dodatkowo dostęp do Neo4j z poziomu innych języków, może łatwo się odbywać przez REST’a. Jeśli chodzi o poziom rozdzielenia transakcji w Neo4j to jest to dostęp serializowany, ale na używanym podgrafie. Bardzo fajna prezentacja, szkoda, że dopiero na koniec konferencji.

Gdzieś tam w międzyczasie było jeszcze losowanie książek i innych nagród na stoiskach sponsorskich, ale na nic się nie załapałem.

Zostałem jeszcze w Krakowie na sobotę na Community Day. Tam już organizatorzy byli kompletnie wyluzowani, gdyż odbywało się to w pobliskim hotelu i było o wiele mniej uczestników (większość w piątek wieczorem pojechała do domu).

Na Community Day najpierw uczestniczyłem w Visage Android Hands-on Lab, prowadzonym przez Stephen’a Chin’a. Przedstawiał on coś co się nazywa Visage i służy do budowania GUI w JavaFX m.in. na Androida. Niby mniej tekstu i przyjemniejszy w czytaniu niż XML, ale jakoś nie do końca się przekonałem. Prezentacja była trochę niedopracowana i właściwie pomagaliśmy Stephan’owi ją usprawnić.

Autor przygotował obraz wirtualnej maszyny z kompletnym środowiskiem. Pomysł dobry, ale wykonanie trochę słabe. Początkowo dużo grzebaliśmy w podstawowym edytorze tekstu, dodając nowe funkcjonalności do naszej aplikacji. Wiązało się to ze zgadywaniem, w którym pakiecie może leżeć dana klasa. Później kopiowaliśmy pliki do świeżego projektu, modyfikowaliśmy XML’e, po to aby móc w końcu uruchomić całe cudo w NetBeans’ie (akurat był zainstalowany na wirtualnym obrazie). Ze względu na różne problemy uczestników po drodze, nie udało nam się zrealizować całości.

Po „laborce” był obiad. I tu o dziwo był obiad hotelowy, smaczny i całkiem spory wybór. Kto chciał mógł również sobie zamówić piwko.

Po obiedzie poszedłem jeszcze na prezentacje Tomasza Kaczanowskiego, pt. Who watches the watchmen? - on quality of tests. Właściwie jakieś 85% omawianych zagadnień już gdzieś wcześniej słyszałem i wiele nowego się nie nauczyłem. Mimo wszystko prezentacja była fajna z dobrym angielskim prelegenta i kameralnym gronem słuchaczy.

Tego dnia jeszcze dostałem od kolegi Krzyśka fajną nalepkę na klawiaturę, ze skrótami do IntelliJ IDEA. Podobno rozdawali to dzień wcześniej na jakimś wykładzie, ale mnie to ominęło. Jak wygląda taka klawiatura (i nalepki) można zobaczyć na blogu Hamlet’a D'Arcy.Tak samo okleję swoją klawiaturę w laptopie:) Przydało by się jeszcze coś takiego dla Eclipse’a.

Podsumowując uważam konferencję za udaną. Jedynie trochę obiad był kiepski, ale poziom prezentacji był wysoki. Wiadomo, że czasem się trafiło tak, że nie bardzo było na co iść, no ale trudno. Niemal na każdej konferencji się tak zdarza. Teraz zostaje czekać na publikacje prezentacji i nagrywanych filmów z wystąpień. Za rok trzeba się znów tam pojawić.

A już niedługo: Confitura (dawniej Javarsovia). Obecnie trwają prace na wyborem tematów, ale już wkrótce powinna ruszyć rejestracja uczestników. Już się nie mogę doczekać.